Berdinazar Hudaýnazarow - Pähimler
Biperwaýlyk süýşip ýakyn gelende,
Köpbilmiş köpelip, bilýän azalar.
Tapawut kiçelip, çynda-ýalanda,
Olary saýgarjak bolýan azalar.
Garym gatym bolyp sähet-bisähet
Okamyş bol bolar, çyn alym gahat.
Iliň arasynda öwüt nesihat,
Berýän köpelerde alýan azalar.
Her kim öňe oklar, hergiz bir özün,
Jahyllar, juwanlar tanamaz yzyn,
Aksakal aşyk deý oýnadar özün,
Paýhasyna tagzym kylýan azalar.
Birine ýetmese müň maksat tutan,
Hany rza bolyp dünýäden öten.
Özgelerden aýyp gözlär öňýeten.
Öz aýbyny özü bilýän azalar.
Aýdylýan aýdymlar goşulmaz saza,
Gadyr hormat gaçar tagama duza.
Döwür öňe gider adamam yza,
Emma muňa nazar salýan azalar.
Ýerden göteriljek bolsa sahawat,
Alýan köpelerde berýän azalar.
Kemlik etmez boş kasamlar, wadalar,
Ýöne öz lebzinde durýan azalar.
Asyllylar azar, agraslar ýeňlär,
Göwreler ýognarda, ýürekler ownar.
Kethuda diýjegiň bet işi oňlar,
Haram meýlis artar, gurban azalar.
Gulpyny gitdikçe galňaldyp öýler,
Tagamlar goňşydan ogrynça iýler.
Ýaman zat hemmäniň gözüne iýler,
Ýagşy zady welin görýän azalar.
Atalary pisint etmez ogullar,
Herne bizden daşda bolsyn o günler.
Kiýse galňar gedaýlaşar göwünler,
Säher haky ýatlap turýan azalar
Edep öwretjekler biedep bolar,
Mukaddes nakyllar gury gep bolar.
Halallygy agzan adam köp bolar.
Emma halal ýoldan ýöreýän azalar.
Buýsanç egsilmekçi bolsa kem-kemden,
Ynsan ýüreginde ýalkym azalar.
Ýata suwa dönüp pikir hyýallar,
Däli göwünlerde ýalkym azalar.
Gün görmek däl, ömür sürmek kyn bolar,
Är oňa däl, aýal äre han bolar.
Gara görmän haýbat atýan kän bolar.
Ýagyny yzyna serpen azalar.
Aýyp artar, adam galmaz haýrana,
Gezek berler batly batly ýaňrana.
Gol ýapýan gytalyp aglan-eňränä.
Ynsabyň sudyndan gorkan azalar.
Müýnürgär beýikler, çyrpynar egsik,
Aglasaň aglaber, hamsyksaň hamsyk.
Köpeler kölge dek yşnaksyz samsyk,
Akyly daş ýarýan tentek azalar.
Azap çeken duýgy böwrü symsyklar,
Hany toba eden, hany syr saklan.
Garyplaşar, garyplaşar gursaklar,
Telpekli köpeler erkek azalar
Her döwürde bir hili zat ýoň bolar,
Bihaýalyk hemmesinden geň bolar.
Toý toý bolmaz, dawa bilen jeň bolar,
Özün saklap bilýän jahyl azalar.
Şerbazlar şereby ýüzüne sylar,
Saçagyň üstinde bulgyrlar synar.
Ne gözel naharlar harama döner,
Haý küşler ýol almaz täsir azalar.
Danalaň sözlerin diňlän tapylmaz,
Ynsany päklige ündän tapylmaz.
Halaly, haramy dannan tapylmaz,
Aşa düşen artar, berhiz azalar.
Göz gülban bolyşyp gündüziň güni,
Nebir gyz gelinler güjeňlär teni.
Söýüşýärler diýip aldamaň meni,
Aşyksumak artar Tahyr azalar.
Öten geçenlerden gyryp-çyryp edip,
Ak kagyzy gök syýany sarp edip.
Gazetleri pak gazala gark edip,
Goşgyçy köpeler, şahyr azalar.
Jemagatdan gaçjak bolsa tebähet,
Sabyr senden gider takat azalar.
Galagoplyk gaplap alar göwnüňi,
Bilmersiň nämeden rahat azalar.
Üç esse ulalar ynsanyň gözü,
Arkaýyn ýatýana meňzem ýüzi,
Agyr tozan örter daglary, düzi
Kalbyňy gülledýän pursat azalar.
Müşdek bolyp görüner doly çuwalyň,
Alanyň az, kän görüner sowanyň.
Baş bäsdeşiň bolar süýtdeş doganyň
Gap çanak köpelip, owkat azalar.
Gursagyňdan uçar gider kanagat,
Ojagyňdan gaçar gider bereket.
Ýap ýaňy bol zatlar, gör eýýam gahat,
Bisähet köpeler, sähet azalar.
Nebis atly şar gara bir güýç bolar,
Garynlar dolyka, gözler aç bolar.
Dolmaz garna bar baýlaygyň hiç bolar.
Myş-myşlar köpeler, söhbet azalar.
